berriak
“Pobreziaren sinbolo bat frantziskotarren anaidiaren Basilika batentzat egindako lanarekin
lotu nahi izan nuen San Frantziskoren, gizaki ezin miresgarriagoaren, espirituarekin bat egiteko.
Haren Eguzkiaren Kantikaren omenez eguzki-sinbologiako zirkulua erabili nuen”.
EDUARDO CHILLIDA
1954.urtean Arantzazuko Basilikako buruek Eduardo Chillida eskultoreari eman zioten sarrerako ateak egiteko enkargua. Artista nazioarteko sona lortzen hasia zen garai hartan. Horren erakusle da urte horretan bertan Milango Hiru Urtekoan jaso zuen Ohorezko Diploma.
Paristik itzuli berritan eta Europako abangoardiekin harremanetan izan ondoren, Hernanin jarri zuen bizilekua. “Hemen jakin nuen nor nintzen ni. Egun batean, kasualitate hutsez, etxe parean burdinola bat aurkitu nuen, eta mundu ilun, urrutiko eta primitibo hori ezagutu nuen. Mailuaren kolpeez landutako burdina ezagutu nuen”. Orduz geroztik ez zuen burdina sekula alde batera utzi.
Burdin horixe, landu gabekoa eta burdinolaren infernukoa, erabili zuen Arantzazuko Basilikara sartzeko lau ateak egiteko. Beheranzko harmailadia jaitsita, lurraren barruan daude ia. Lur azpiko mundua dakarte ezinbestean gogora. Ateek collage metalikoa osatzen dute akabatu desberdineko txapak elkarren gainean jarrita egin baitzituen. Burdinezko xaflen erritmo horizontalek nahiz bertikalek, batzuk besteen gainean, geometria puruko gunea eratzen dute. Ateak obra soila, arrazionala eta abstraktua dira, eta horietan dauden erreferente bakarrak eguzkiak eta ilargiak dirudite. Elorri-enbor eta gurutze batzuk ere ageri dira.
Ateak egiteko txatarrak eta industria-hondakinak jaso zituen Zumaiako portutik, eta Legazpiko Patricio Echeverriaren metalurgia-enpresatik zenbait xafla. Azken horiek Echeverriaren beraren laguntzaz landu zituen Chillidak, berak aholkatu baitzion non eman mailuaz golpea. Erabilitako materialek frantziskotarren anaidiaren pobrezia eta soiltasuna adierazten dute.
Artistak ez zituen ondoren eskulturak gehituko zitzaizkien ateak egin nahi izan. Ateak beraiek eskulturak izatea nahi zuen. Denak ez ziren dualtasun horrekin jabetu, eta baliteke horregatik izatea bere ateak, beirateekin batera, autoritateen debekua gaindituz arazorik gabe 1955ean amaitu ahal izan ziren dekorazio-lan bakarrak.
Eduardo Chillida Donostian jaio zen 1924ko urtarrilaren 24an. XX. mendeko eskultorerik garrantzitsuenetakoa da. 50. hamarkadan nazioarteko mailako sona lortu zuenetik haren obra Europako eta Estatu Batuetako museo eta kolekzio ospetsuenetan izan da ikusgai, eta 40 eskulturatik gora ditu munduan barreneko hirietako kaleetan. 1987. urtean Arteetako Asturiasko Printzea Saria eman zioten.
1943an Madrilen hasi zuen arkitekturako karrera. Lau urte geroago fakultatea uztea erabaki zuen denbora osoan marrazten eta eskulturan aritzeko. 1948an, frankismo garaiko Espainian zegoen giro artistikoa ez zen beste bat ezagutzeko nahian, Parisera joan zen, eta han ezagutu zituen Picasso edota Brancusi bezalako artista sonatuak. Garai horretan egin zituen eskulturak tradizio figuratiboak markatu zituen oraindik. 1951n, Euskal Herrira itzuli zenean, Manuel Illarramendiren sutegian hasi zen lanean. Eskultorearen ibilbide artistikoan mugarria izan zen obra egin zuen bertan, Ilarik. Horixe izan zen bere lehen eskultura abstraktua.
Berrogeita hamarretik gora urte eman zituen Chillidak hutsa eta bolumena, argia eta itzala eta muga eta infinituaren izaera bezalako kontzeptuak aztertzen. Bere lanak egiteko erabili zuen materiala (burdina, harria, altzairua, hormigoia eta abar) ez zen harentzat helburua izan. Berdin-berdin, baliatu zituen formak ere ez ziren jomuga. Materiaz eta formaz haratago, egindako artelanen bidez existentziaren ikusmolde etikoa, mistikoa eta transzedentala adierazi nahi izan zuen.
Horixe da Arantzazu: “bila dabiltzan pertsonentzako lekua”, eta honakoa gure eskaintza:
Gure cookieak eta hirugarrenenak erabiltzen ditugu helburu analitikoetarako eta publizitate pertsonalizatua erakusteko, zure nabigazio-ohituretan oinarrituta (adibidez, bisitatutako orrialdeak). Cookie guztiak onar ditzakezu "onartu" botoia sakatuz edo horiek konfiguratuz edo haien erabilera ukatuz "konfiguratu" botoia sakatuz. Informazio gehiago lor dezakezu edo, ondoren, doikuntzak aldatu gure Cookien politikan.
