Kolore gorriak, zuriak, urdinak eta beltzak sua, ura, airea eta lurra, naturako lau elementuak, sinbolizatzen dituzte, hurrenez hurren. Bestalde, lau urtaroak ere ikus daitezke: udaberria berdeak irudikatzen du, uda purpurak, udazkena horiak eta negua grisak. Elementu horiek denak nahasturik eta ordenarik gabe agertzen dira. Dena kreatua dago jada, baina ez du ordenarik. Zirkulu handiak, ikuslearen atentzioa deitzen duen figura perfektuak, Jainkoa irudikatzen du haren egitekoa gauzatzeko prest.

Planetak sortuak izan dira, jada, eta unibertsoan barrena flotatzen dute ordenarik eta zentzurik gabe. Kolore desberdineko bola handiak dira. Horietako zenbait oraindik bukatu gabe daude. Aurreko muralak baino tonu argiagoak eta biziagoak ditu honek.

Planetak sortuak izan dira, jada, eta unibertsoan barrena flotatzen dute ordenarik eta zentzurik gabe. Kolore desberdineko bola handiak dira. Horietako zenbait oraindik bukatu gabe daude. Aurreko muralak baino tonu argiagoak eta biziagoak ditu honek.

Aldi ilun bat erakusten du. Gizakien historian ulertezinak eta bideratzeko gaitzak zazkien gertaerak ageri dira. Ziurgabetasunak eta beldurrak eraginda, gizakiak jainko batzuk asmatu ditu, babestuko duten izaki berezi batzuk. Hala sortuko da naturako elementuen eta izaki bitxien gurtza. Erlijioa naturan oinarritzen deneko gizakiaren fase primitiboari egiten dio erreferentzia mural honek. Jainkoa ez da oraindik modu agerikoan agertu, eta gizakiak beharrezkoa du goreneko izakiren bat babesa hari eskatzeko.

Iluntasunean, ilunpeetan eta minean murgildurik dagoen gizakiak argia dakusa, gurutzea garaile da. Gurutzea desesperazioari eta lutuari gailendu zaio. Gurutzea ez zaio gaizkiari bakarrik gailendu, baita naturan oinarrituriko erlijioei eta jainkotasunei ere, eta horrenbestez itxaropen-iturria da. Hori dela-eta muralak tonu berdeak ditu. Gizaki guztiek, lehenago edo geroago, heriotza geure azalean bizi dugu, baina Kristo hil ondoren berpiztu zen, horrek gizakiak esperantzaz bete ditu. Idea horixe da artistak gurutzearen bidez adierazi nahi izan zuena.

Gurutzeak askapena dakar berarekin, baina gizakion tolerantzia eza dela-eta, Kristoren jarraitzaile askok martirioa sufritu behar izan dute. Ezker aldeko iltzeak eta eskuineko parrilla haiek jasan duten sufrimenduaren sinbolo dira. Haiek denek, hil aurretik, beren gorputzean bizi izan zuten gurutzearen askapena, eta maitasunaren geziek “zauritu” zituzten. Geziek izan dezakete beste esanahi bat, eta San Sebastianen martirioari erreferentzia egin. Konposizioaren erdialdean tratu txarrak jasan dituzten zenbait lagunek, zauriz beteak, gurutzea eusten dute oraindik ere, nahiz eta mina jasangaitza izan.

Gizakia suntsitzen duten ideologia materialistak irudikatzen ditu kolore gorriak, muralaren eskuineko aldean. Erdialdean, horrenbeste borrokaren artean, berriz ere ageri da, babesleku gisa, gurutzea. Horrek esperantzaren berdea eta araztasunaren zuria ditu.

Gizakiak bizitzari eta materiala denari dion loturagatik esklabotasun-modu berri bat sortuko da. Beltzez, lurraren koloreaz, egindako burdinezko hesiek irudikatzen dute gizakiek askoz ere nahiago dutela argiari eta esperantzari uko egitea, eta mundu honi lotuta esklabo bihurtzea.

Ildo beretik, gizakiak geroz eta gauza gehiago izan nahi du, eta besteen aurrean babestu ordu arte duena. Hala gerrak sortuko dira, bonba atomikoaz irudikaturik. Erdialdean pertsonaren abstrakzioa dago. Gris koloreak, bizitzari loturik egotearen sinboloa, eta beltzak, lurraren kolorea, gizaki materialista islatzen dute. Heriotza, suntsidura eta odola gorri-koloreko tonu desberdinen eta bonba atomikoak eztanda egin ondoren sortu zen lainoaren bidez irudikatu zituen artistak.

Bosgarren muraletik bederatzigarrenera honakoa da Basterretxeak adierazi zuena: mundura etorritako Kristo gizateria salbatzeko hil zen. Baina gizakientzat sakrifizioa ez zen nahikoa izan, eta beren bizitzarentzat beste soluzio baten bila jarraitu zuten. Hala, mesfidantza- eta angustia-egoerara eraman zituen ideologia materialistak sortu ziren. Elkarrengandik babesteko beharra zuelakoan, mundu erdia beste erdiaren kontra egiteko armaz hornitu zen.

Egoera horretan aurrera egiteko indarra eta babesa Aita Jainkoarengan aurki daitekeelako benetako lekukoa Eliza da. Aita Jainkoak gizakiak kreatu zituen, eta bere seme-alaba bihurtu, eta Jainko Semea horiek salbatzeko mundura bidali. Beldurra eta mundu honetarako lotura alde batera utzita, gizakiak jabetu dira gurutzearen garaipenak dakarrela benetako esperantza.

Mural honetan, gris- eta beltz-koloreko atzealdearen gainean, figura ahaltsu bat ageri da. Kristo gorri bat, maitasunaren nahiz suminaren koloreaz, buruaren inguruan aura zuria duela, egiaren eta araztasunaren sinbolo. Hasierako proiektuan Basterretxeak bizkarrez irudikatu zuen Kristo, gizakiekin haserre dagoen Jainkoaren mezua adierazteko. Jainkoak bere eskuetan dagoen guztia egin du, semea ere bidali du, baina gizakiak ez du kontuan hartu. Kristok berak sufritu du gehien, modu injustuan hil dute-eta, eta gizakien gaiztakeriak gogaitua bizkarra eman die damutuko direlakoan. Ikuspegi hori, kristau teologiarekin bat ez etortzeagatik, ez zuten onartu, eta horren ordez hasiera batean irudikatutako Kristori buelta eman zitzaion. Aurrez begiratzen dio sinestunari. Figura horrek hasierako Kristoren kolorea eta eskumuturrak gorde zituen, baina adierazten duen mezua guztiz kontrakoa da.

Gurutziltzatutako Kristoren bi alboetan daude bi mural hauek. Koloreak argiak eta argieginak dira, eta berdea eta horia dira nagusi. Ordu arteko muraletan erabilitako kolore biziak atzean gelditu dira, eta beste suabeago batzuk erabili ditu artistak. Horrek Kristo berpiztu zenetik gizakiongan gertatutako aldaketa islatzen du. Horren ondorioz sinestunak sentitzen duen bake sakona sinbolitzatzen dute paisaiek.

Basterretxeak berak deskribatu zuen bezala, mural hau “armoniari emandako besarkada da, asmo unibertsala”. Indarren arteko oreka adierazten duen berde-kolorea da nagusi.

Egia ezagutzeak dakarren armonia eta oreka sinbolizatzen dituen argi-esfera handia beste guztiaren gainetik dago. Horixe da “egiaren ardi dirdiratsua”. Konposizioaren aldetik oreka handiko murala da, izan ere, koloreko orban antzekoak daude esferaren bi aldeetan.

Marroi-koloreko gizon baten figura ageri da, frantziskotarren abituaren kolore berdinaz, eskuetan, oinetan eta saihetsean orban gorriak dituela. Asisko San Frantzisko irudikatzen du, frantziskotarren sortzailea, Kristoren pasioarekin hertsiki lotu duten estigmak jaso ondoren. Hura izan zen estigmak jasotzen lehena, eta teologiaren arabera, Kristok gurutzean jasan zuen sufrimenduan parte hartu izana adierazten duten naturaz gaindiko arrastoak dira.

San Frantziskoren Kreaturen Kantikan oinarritua, Basterretxeak honako hitzak interpretatu zituen mural honetan: “Goretsia zu, ene Jauna, arreba heriotzarengatik, zeinetatik gizakirik ezin dezakeen ihes egin”. Kolore suabeek, figuraren jiteak, eta bularraren gaineko loreek eta buruaren inguruko txori antzekoek bake-mezua adierazi nahi dute. San Frantziskok haren arima modu baketsuan eman zuen.

Mural horietan San Frantziskok arreba landareei, arreba ilargiari, anaia eguzkiari eta arreba izarrei idatzi zizkien hitzak irudikatu zituen artistak. Hitzok interpretatuz Jainkoa gizakion bihotza argitzen duen arimaren eguzki espirituala dela ondorioztatu zuen. Bestalde, Basterretxeak marraztutako ilargiak Maria sinbolizatzen du, sinestunaren arimaren baitan Kristo sorrarazten duena, eta ilargiak eguzkiaren argia gogorarazten digun bezala, Kristoren grazia ezagutzera ematen diguna. Artistak berak adierazitakoaren arabera, izarrak “Jainkoak harengana heldu, eta munduan egun eta ordu zehatzean sar gintezen egiteko bidean jarri zizkigun seinaleak dira”.